Ντεμπιρό, Ζαν-Γκασπάρ

(Jean-Gaspard Debureau, Κολίν, Βοημία 1796 – Παρίσι 1846). Γάλλος μίμος. Γεννήθηκε από οικογένεια περιπλανώμενων σαλτιμπάγκων, που έφτασε στη Γαλλία κατά το 1811. Η καταγωγή του και τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του δεν είναι γνωστά. Τις πρώτες θεατρικές εμπειρίες του πιθανόν να τις απέκτησε στον μικρό θίασο του πατέρα του και κατόπιν στο παρισινό Theatre des Funambules το 1816, όπου αργότερα παρουσιάστηκε ως πιερότος (ρόλο που κράτησε έως τον θάνατό του), κάνοντας αυτόν τον ήρωα –που χάρη στον Ν. βρήκε την πρώτη του ρομαντική έκφραση– συμπαθέστατο πρωταγωνιστή σε πολυάριθμες παντομίμες. Η απλή αλλά εξαιρετική πρωτότυπη δράση των μιμοδραμάτων του, η κίνησή του με την εκπληκτική εκφραστικότητα, η λεπτότατη μιμική της ηθοποιίας του ενθουσίασαν τους συγχρόνους του: ο Νοντιέ, ο Γκοτιέ, η Γεωργία Σάνδη, τον χαρακτήρισαν ως τον μεγαλύτερο καλλιτέχνη της εποχής του και ο Ζιλ Ζανέν του αφιέρωσε ένα τόμο, που συνέβαλε να θεωρείται ο Ν. το είδωλο της παντομίμας. Από τη ζωή του εμπνεύστηκε ο Σασά Γκιτρί το θεατρικό έργο Ντεμπιρό (1918), το διασκεύασε για τον κινηματογράφο και το γύρισε ταινία το 1951. Ο γιος του Ζαν-Σαρλ (1829 – 1873), μίμος κι αυτός, πρωτοπαρουσιάστηκε στο Funambules το 1846, αν και δεν κατόρθωσε να ξεπεράσει την τέχνη του πατέρα του, θεωρήθηκε ο κομψότερος και ο πιο φίνος πιερότος που υπήρξε ποτέ. Αλλά και ο Μαρσέλ Καρνέ χρησιμοποίησε τη ζωή, τους έρωτες και την τέχνη του Ν. ως βάση για το αριστούργημά του, τα Παιδιά του Παραδείσου, που γύρισε με έναν άλλο περίφημο μίμο και ηθοποιό, τον Ζαν-Λουί Μπαρό, στον ρόλο του Ντεμπιρό. Ο Ντεμπυρό, περίφημος Γάλλος μίμος, έδωσε στη μορφή του Πιερότου την πρώτη ρομαντική έκφραση.